تربيت و جرئت اخلاقي ( قسمت چهارم )

تربيت و جرئت اخلاقي ( قسمت چهارم )

در قسمت سوم در مورد هدف پرورش جرئت و طرق ايجاد جرئت بحث شد . اينك در ادامه مطلب به مباحث زير مي پردازيم .

عواملي كه جرأت را مي كشد

زمينه سازي براي ايجاد جرأت

نشانه هاي انسان با جرأت

عواملي كه جرأت را مي کشد

١- تنبيهات سخت كه ذكرش در قسمت دوم ذكر شد .

2- طعنه و نيشخند و سرزنش  مداوم مثل اين : « چند بار به تو بگويم ؟ كي مي خواهي بفهمي ؟ چقدر احمقي » و ... .

3- تنبيه بي حساب : كودكي وظيفه اش  را انجام نداده ، سيلي مي خورد ، بعد علت عدم انجام وظيفه  از او پرسش مي شود ؛ به راستي و از روي صدق پاسخ مي دهد و اين پاسخ گناه جديدي به نظر مربي مي آيد و سيلي ديگري نثارش مي كند ... اين سيلي دوم تكليف آينده طفل را معين مي كند كه صادق باشد يا كاذب .

4- ترساندن و محروم كردن از حمايت مثل اين كه تا حال در رفتن او به حياط تاريك حمايتش مي كرديم و فعلاً به خاطر اشتباهي اين حمايت را از او برداريم .

5- دادن تكليف هاي سخت و غرامت كشيدن ها در اجراي آن .

6- تحميل نظرات  خود بر كودك بدون آن كه با طفل تفاهمي ايجاد شود .

7- بي حوصلگي در برابر رفتار و گفتار كودك و به بازي نگرفتن او در ميان جمع .

8- يأس و نگراني كه عاملي كشنده و بلايي عظيم است .

9- بدبيني و بدگماني نسبت به آمران و مسئولان تربيتي.

10 - تصورات و انديشه هاي غلط ، في المثل  تصوراتي كه اگر چنين شود رسوايي پديد خواهد آمد .

زمينه سازي براي ايجاد جرئت :

1- ايجاد تأمين روحي : كودك بايد مطمئن باشد كه او را محروم نمي كنند ، ‌آزادي او را از وي سلب نمي نمايند و در كار شخصي اش  مداخله نمي نمايند . پرورش روح هاي بزرگ در سايه مذهب مي تواند رساننده ي ما به سوي اين هدف باشد .

2- ايجاد تسلط بر نفس :  وقتي آدمي بر خود و اراده اش مسلط باشد مي تواند اندك جرئت و اراده ي خود را به راحتي در رفتارش آشكار سازد ، درست حرف بزند و به راحتي  از خود دفاع نمايد .

3- ايجاد اعتماد به نفس : به گونه اي كه او  به خود و عمل خود متكي باشد ، حالت اتكالي نداشته باشد ،  به خود مطمئن باشد و خود را در وصول  به حق توانا بداند .

4- تقويت بدن :  و اين امر از عوامل مهمي است كه ذكرش در قسمت اول گذشت و ديديم كه ضعف و نارسايي  تن در جُبن مؤثر است .

5- به حساب آوردن كودك : مخصوصاً در ميان جمع  و ملاطفت و نرمش او ، شركت دادن او در امور و اجازه دادن به او كه حرفش را بگويد و استدلالش را مطرح كند .

6- رشد و پرورش عواطف و احساسات : ‌به هنگامي كه آدمي دچار هيجان است تصميمات مهمي در ذهنش خطور مي كند و اين امر براي عواطف  تعديل شده موهبتي است . از آن بابت كه به هنگام آرامش و خونسردي مي توان به آنها عمل كرد .

7- تقويت اراده و تصميم گيري : ضعف اراده  موجب اشتباهاتي مي شود و آدمي  را به سوي فنا سوق مي دهد و برعكس ، اراده قوي جرئت را در آدمي بر مي انگيزد و باعث مي شود صفات مردانگي و دليري را از خود به مرحله ظهور برساند . چه بسيار كساني كه امر ناصواب را تشخيص مي دهند ولي فاقد اراده و تصميم لازم براي رفع و جبران آنند .

8- حمايت از كودك :  كه اين امر خود مايه دلگرمي او و مشوقي براي بروز جرئت و قدرت اوست .

9- آموزش صداقت و راستي و ارزش و اعتبار آن و نيز نتايجي را كه به دست مي دهد .

10 – دانايي كه خود توانايي مي آورد ، البته به شرطي كه عوامل ديگر در او جمع باشد .

نشانه هاي انسان با جرئت :

- داراي استقلال  فكري و اعتماد به نفس  است .

- اراده و تصميم انديشيده و مستقل دارد .

- از به خطر افتادن عنوان و مقام وحشت ندارد .

- در برابر انجام وظيفه كوشاست و به استقبال كار پر رنج مي رود .

- اگر تمام عالم  را مخالف خود ببيند وقتي كه هدف خود را درست بداند مقاومت مي كند .

- وقايع و واقعيت ها را با عينك حق مي بيند .

- دنبال حق است و در راه آن گام بر مي دارد و در اين راه از تحمل شدائد ابا ندارد .

- در صحنه تنازع يا تعاون بقا خود را مأيوس و متزلزل نمي بيند .

- در كشاكش  زندگي و در مواقع بحران هدف خود را فراموش نمي كند .

- در مشكلات و صحنه هاي ناموافق خود را نمي بازد .

- داراي كرامت و عفو و ديگر سجاياي اخلاقي است.

- از تمجيد و ستايش ديگران و نيز از تملق گويي هايشان خرسند نيست .

- دنبال توجه و قبول عامه نيست بلكه رضاي خدا و وجدان را مي طلبد .

- در راه  وظيفه گام بر مي دارد نه راه ارضاي هوسها و ...

كودك با جرئت را در جايي مي توان شناخت كه در آن پاي تنبيه و كيفري باشد و او در آنجا براي نجات خويش ديگران را مقصر معرفي نكند .