لذات مذهبي كودكان( 3)

لذات مذهبي كودكان( 3)

مذهب اقناع كننده روح و فطرت سليم كودك است و مسائل اصيل مذهب همانهايي هستند كه فطرت كودك با آنها آشناست . او به هنگامي كه مي شنود آدمي بايد پاك و امين باشد آن را از دل و جان مي پذيرد . به هنگامي كه به او مي گويند جهان خدايي دارد و اين همه پديده ها را خدا آفريده ، مي پذيرد و بر او سنگين نمي آيد .

اعمال و رفتار مذهبي براي كودك سنگين نيستند و انجام عبادات براي او حالت اقناع و ارضايي پديد مي آورند . اگر كودك نماز بخواند گمان دارد كه وظيفه اي را ادا كرده ، و اگر روزه بگيرد حساب مي كند كه اين كار براي او ضروري بوده و در عين تحمل خستگي و يا گرسنگي و تشنگي در راه مذهب از آن نگران نيست .

او مي خواهد برايش داستانهايي درباره خدا ،‌ بهشت و داستانهايي از بزرگواري هاي اولياي مذهب بگويند . دوست دارد با خدا حرف بزند ، با او ارتباط برقرار كند ، زودتر به بهشت برسد و در زندگي رؤيايي آن آرام گيرد و اين امر به هنگامي كه با تخيلات كودك در هم آميخته شوند آثاري فوق العاده بر جاي مي گذارند .

البته اين نكته هم قابل ذكر است كه او در عين لذت روحي و معنوي از عبادات به دنبال نقشه است . دوست دارد حاصل عبادت او در همان ساعت روشن شود و مثلاً  پدر و مادرش او را بپذيرند و نيكو تشويقش كنند و يا در غذا و لباس و در عرصه ي زندگي ، او را بيشتر مورد توجه قرار دهند .

كودك و محافل مذهبي

بچه ها دوست دارند در محافل مذهبي رشد يابند ، در بين جمع باشند و اعمال و رفتار گروهي را در مذهب ببينند . سرودهاي دسته جمعي ، شعرها ، دعاها ، آوازها ، مرثيه خواندن هاي جمعي ، نماز جماعت و ديگر اموري از اين قبيل براي طفل بسيار لذتبخش است .

شك نيست كه اين آمدو شدها  و اين مشاركت ها براي كودكان خوب و ارزنده است ولي بدان شرط كه اولاً مسائلي در حدود درك و لمس كودك در آن باشد ، ثانياً طفل در آن خسته و وامانده نشود كه كارش در فرجام به سرخوردگي برسد و ثالثاً پس از پايان مراسم لذتي مادي يا معنوي ، چون غذا و شربتي ، يا تشويق و تأييدي براي طفل حاصل آيد.

ضرورت تربيت ديني كودكان

تربيت ديني كودكان امري ضروري و لازم است و اين ضرورت لااقل از دو ديد فردي و اجتماعي قابل رسيدگي است . تربيت مذهبي كنترلي براي اخلاق ، ضابطه اي براي حيات فردي و اجتماعي و براي رشد معنويت و آرمان گرايي است . مذهب مي تواند تقويت كننده ي جنبه فرا خود يا وجدان اخلاقي طفل باشد ، زمينه را براي وسعت بخشيدن اطلاعات او فراهم آورد و حجاب هاي شك و ترديد در سايه آن دريده مي شود و انسان به مراحلي از لحاظ رشد مي رسد كه در سايه استدلال عقلي ميسر نيست .

اگر تربيت مذهبي انديشه اي درست استوار باشد موجب رشد و پيشرفت مي شود ، فرد را از سقوط مي رهاند ، براي زحمات كودك پاداشي از درون تهيه مي شود ، آلودگي ها در او روي به كاهش مي گذارد ، اضطراب و وسوسه ها كه مخصوصاً در سنين نوجواني و جواني عارض فرد مي شود ، از ميان مي رود و آرامش نسبي براي او حاصل مي آيد .

در جنبه اجتماعي

مذهب عامل انس و الفت است ، زمينه را براي انسان دوستي ، همدردي و استحكام بخشيدن به روابط فراهم مي آورد. كودكان را از همان آغاز تحت ضابطه اي قرار مي دهد كه در آن نسبت به ديگران با ديد عواطف انساني بنگرند .

مذهب عامل كنترلي براي فرد است كه در اجتماعي خود را از ايذاء و شرارتها دور نگه دارد، اذيت و آزارش به ديگران نرسد ، مردم از دست و زبان شرورش در امان باشند و در حب و بغض هاي اجتماعي خدا را فراموش نكند .

اگر باور داريم كه دين براي خانواده ، اقتصاد، سياست ، آموزش و پرورش ، آداب حيات ، تعيين برنامه حيات اجتماعي در عرصه ملي و بين المللي ، دستورات و تعاليمي دارد بايد قبول كنيم كه تربيت ديني كودكان امري فوق العاده ضروري است و اگر والدين بدانند كه فرزندشان مسئول چه شكست ها ، صدمه ها و عقوبت ها براي افراد جامعه است در نزد خود و اجتماع از اين همه بي تفاوتي و بي توجهي نسبت به سرنوشت نسل شرمنده خواهند شد و كوشش خواهند كرد كه رنگ و روح مذهب را به فرزندان القاء كنند .

آمادگي براي پذيرش

ما معتقديم نسبت به ديگر سنين ، قبول مذهبي در كودك فراهم تر است ، از آن بابت كه فطرت او سالم تر و دست نخورده تر است و مطالب ديني و تربيت و آداب آن را بهتر مي تواند به ذهن بسپارد .

مذهب از نظر ما رنگ خدايي براي افراد دارد و قرائني در دست است كه نشان مي دهد ريشه آن در اعماق وجود و روان و فطرت همه انسانها ست . جستجوها و كنكاش هاي كودك درباره علل و مبادي جريانات و پديده ها وسيله اي مؤثر براي طفل است كه ذهن او را به كار اندازد و نشانه اي است از آمادگي او براي پذيرش خدا ، و مربي مي تواند با استفاده از اين زمينه قلب كودك را با فروغ ايمان روشني ببخشد .

از حدود هفت سال دوم و به ويژه از حدود ده سالگي كودك احساس مي كند كه خواستار سعادتي بي نهايت است كه نمي داند چيست و سعي دارد با ترديد و كنجكاوي آن را به دست آورد . او همچنين جهت اخذ و كسب معنويت و حمايت مذهب بيشتر به خدا روي مي آورد و اين خواستاري و ارضاء آن در تأمين آرامش رواني كه ضروري حيات اوست نقش فوق العاده اي دارد .